افتراقافتراق به معنای پراکندگى و از یکدیگر جدا شدن است و از این عنوان در باب‌هاى طهارت، صلات، حج و تجارت سخن گفته شده است. ۱ - احکام افتراق در طهارتاگر مجموع خون‌هاى پراکنده در بدن یا لباس در حدّ یک درهم یا بیشتر باشد، در معفو بودن آن در نماز اختلاف است. [۲]
العروة الوثقى، ج۱، ص۱۰۲.
استحاله با پراکندگى و جدایى میان اجزاى نجس یا متنجّس- مانند آرد شدن گندم- محقّق نمى شود. [۳]
العروة الوثقى، ج۱، ص۱۳۲.
۲ - احکام افتراق در صلاتگفتن اذان و اقامه بر کسى که براى نماز به مسجد رود و نماز جماعت پیش از او اقامه شده باشد- بنابر اختلاف در مسأله- مکروه یا حرام است، مگر نمازگزاران پراکنده شده و صف جماعت بر هم خورده باشد. ثبوت این حکم در غیر مسجد، محل اختلاف است. [۵]
العروة الوثقى، ج۱، ص۶۰۴- ۶۰۵.
کسى که در مسافرت تحت فرمان دیگرى است، اگر بداند یا گمان داشته باشد یا حتى- به قول بسیارى- شک داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا مى شود، باید نماز را تمام بخواند. [۶]
العروة الوثقى، ج۲، ص۱۱۸.
۳ - احکام افتراق د رحجحاجىاى که در حال احرام با همسرش آمیزش کرده است، هنگام اعاده حج، زمانى که به آن محل رسیدند، باید از یکدیگر جدا شوند. منظور از جدایى، خلوت نکردن با یکدیگر است که با وجود فرد سوم همراه آنان محقّق مى شود. ۴ - احکام افتراق در تجارتخیار مجلس تا زمانى که فروشنده و خریدار از یکدیگر جدا نشده اند ثابت است و پس از افتراق، ساقط مى گردد. در این که آغاز ثبوت خیار شرط، زمان جدا شدن خریدار و فروشنده از یکدیگر است یا زمان وقوع عقد، اختلاف است. در صحّت معامله جز بیع صرف، تقابض (تحویل ثمن و مثمن) پیش از جدا شدن دو طرف شرط نیست. در بیع صرف، تقابض قبل از افتراق شرط است. در بیع سلف، اگر فروشنده و خریدار پیش از دریافت ثمن از یکدیگر جدا شوند، معامله باطل مى شود، و در صورتى که بخشى از ثمن دریافت گردد، معامله نسبت به همان مقدار، درست و نسبت به باقى مانده، باطل است. ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۶۱۷. |